Welke verschillen tussen mannen en vrouwen kun jij bedenken? Waarschijnlijk kun je wel een paar kantjes volschrijven. Maar er is één verschil dat je waarschijnlijk nog niet weet. Namelijk het feit dat vrouwen die gereanimeerd worden bijna dubbel zo vaak overlijden. Onderzoek van het Amsterdam UMC wijst uit dat van de mannen 20 procent na reanimatie overleeft, tegenover 12,5 procent van de vrouwen. Hoe kan dat?
Fases bij reanimatie
Een aantal onderzoekers van het Amsterdam UMC zijn gaan onderzoeken of mannen en vrouwen hetzelfde worden behandeld in de verschillende fases bij het krijgen van een hartstilstand en hoe dit de overleving beïnvloedt. Drie van deze fases zullen we behandelen:
- Het herkennen van een hartstilstand;
- Reanimatie door omstanders;
- Reanimatie door ambulanceverpleegkundigen.
Het is goed om te weten dat van de mensen met een plotse hartstilstand buiten het ziekenhuis 53% man is en 47% vrouw. Oftewel, beide krijgen ongeveer even vaak een hartstilstand. Wat daarbij opvalt is dat van de personen die worden gereanimeerd door ambulanceverpleegkundigen, slechts 28% vrouw is. Ligt dit aan de professionele hulpverlening zelf? ‘Nee’, zegt Marieke Blom, een van de onderzoekers van UMC Amsterdam, in een interview met Het Parool. Ambulanceverpleegkundigen zijn net zo goed in het reanimeren van mannen als van vrouwen. En ook van verschil in snelheid door de meldkamer bij het herkennen van een hartstilstand tussen mannen en vrouwen is geen sprake.
Waar gaat het ‘mis’?
Onderzoekers merkten op dat vrouwen minder vaak worden gereanimeerd voordat de ambulance arriveert. Bij 74% van de mannen met een hartstilstand begint een omstander met reanimeren, tegenover 69% van de vrouwen. Waar kan dit aan liggen? Een ding weten we zeker. De symptomen van vrouwen met een hartstilstand verschillen erg ten opzichte van mannen. En laat ons beeld van een hartstilstand nu precies passen bij de symptomen die bij mannen voorkomt. Vrouwen hebben namelijk niet de bekende pijn op de borst, maar vaker nek- of kaakpijn, misselijkheid, vermoeidheid of kortademigheid. Eigenlijk simpelweg niet lekker voelen. In dit geval ga je niet meteen uit van een probleem in het hart of de circulatie.
Dan is er nog een opmerkelijk verschil. Het kan zijn dat ondanks de hartstilstand het hart nog een schokbaar hartritme heeft. Dit heet ook wel fibrilleren. Bij een fibrillerend hart kan een Automatische Externe Defibrillator (AED) namelijk een schok aan het hart geven en weer aan het pompen krijgen. De kans om een hartstilstand te overleven met een fibrillerend hart en een AED ter plaatste is de eerste 6 minuten zo'n 70%! (dit is zo'n 24% bij geen fibrillerend hart). Vrouwen hebben in slechts 33% van de gevallen een schokbaar hart en mannen in 53% van de gevallen. Dit neemt NIET weg dat reanimeren ook geen zin meer heeft. Je moet juist verder gaan reanimeren, ook al geeft de AED aan dat er geen schok kan worden gegeven en de overlevingskans lager is.
Bang voor borsten?
Er gaan uiteraard ook andere verklaringen de wereld over. Zo wordt er in de VS door onderzoekers gesteld dat angst om borsten aan te raken ook een verklaring kan zijn dat vrouwen minder vaak worden gereanimeerd. Alhoewel Nederlandse onderzoekers dit niet uitsluiten als mogelijke reden, kan dit eigenlijk niet met zekerheid worden gezegd. Wat zij wel als mogelijke reële oorzaak zien is het feit dat vrouwen gemiddeld ouder worden dan mannen en daardoor ook vaker alleen wonen op hogere leeftijd. Hierdoor lopen zij dus ook het risico dat er geen omstander is bij het krijgen van een hartstilstand.
Wil je leren hoe je moet reanimeren en een AED bedient? Meld je dan aan voor een reanimatietraining!
Bronnen:
https://www.parool.nl/nieuws/hartstilstand-loopt-bij-vrouwen-vaker-fataal-af~bc2b2124/
https://universonline.nl/nieuws/2017/11/13/vrouwen-minder-vaak-gereanimeerd-dan-mannen/